Nu alle materieelprojecten onder druk staan is het nog maar de vraag of de Boxer de dans kan ontspringen. Dit pantserwielvoertuig (PWV) moet een groot gedeelte van de uit te faseren YPR-765’s gaan vervangen.

De pantserrupsvoertuigen van de KL hebben hun langste tijd gehad. Tegen de tijd dat ze vervangen worden zijn de rupsen 25 jaar oud. Mechanisch en technisch zijn deze werkpaarden, van onder meer de pantserinfanterie, aan het eind van hun Latijn. Bij de start van het vervangingsproject een aantal jaren geleden, werd het plan opgevat de 1500 YPR’en niet te vervangen door een enkel voertuig. Voor de diverse rollen moesten er verschillende voertuigen komen. Er werd gezocht naar een licht pantserwielvoertuig. Uiteindelijk werd gekozen voor een variant van het Fennek lichte verkennings- en bewakingsvoertuig. De strijd voor het infanteriegevechtsvoertuig (IGV) is nog niet geslecht. Het gevecht om het nieuwe pantserrupsvoertuig gaat nu nog tussen de Brits-Zweedse CV-90 en de Oostenrijks-Spaanse Ulan. Voor deze twee kandidaten vinden de eerste gesprekken plaats met de NIID over de mogelijkheden voor de Nederlandse industrie om deel te nemen in de productie. Dit heeft al geleid tot de eerste directe contacten. Gesprekken tussen Alvis Hägglunds, en ATK welke de leverancier is van de door de KL gewenste 35/50mm Bushmaster II boordkanon en Saab welke het Command Control- en Sensor Systeem van de CV90 verzorgt en diverse Nederlandse industrieën, hebben al plaatsgevonden. Daarnaast blijft Defensie ook de voortgang volgen van een nog te ontwikkelen Duits voertuig, eerst de “Igel” genaamd maar dat thans de naam “Puma” draagt. Voor wat betreft de ontwikkelingen bij onze oosterburen kan gemeld worden dat het huidige gewicht thans zo hoog is dat deze nog steeds niet aan de eis voldoet van luchttransporteerbaarheid in de toekomstige A 400 M. De Duitse politiek heeft al laten doorschemeren dat de ontwikkelingen binnen dit programma onacceptabel zijn. Zij willen dan ook eigenhandig ingrijpen om de Puma op dieet te dwingen. Twee zaken zijn opmerkelijk in het Duitse ontwerp. De lengte van het voertuig is ongeveer gelijk met de huidige YPR wat er kort is in verhouding tot gewicht en breedte. Daarnaast is de geschutskoepel niet centrisch geplaatst. Beide genoemde eigenschappen bevorderen geen goede rij eigenschappen. Ondanks dit blijft de Puma toch een mogelijk alternatief in de studiefase van de KL.

Voor het zware PWV staat de uiteindelijke kandidaat al vast. Het wordt de Duits-Brits-Nederlandse Boxer. Het Nederlandse Stork werkt naast het Britse Alvis en de Duitse defensiegiganten Krauss-Maffei Wegmann en Rheinmetall Landsysteme aan het project. Met de Boxer proberen de deelnemende landen en de industrie een nieuw concept. Om de kosten te drukken is er een standaard chassis ontwikkeld, inclusief bestuurdersgedeelte. Het missiegedeelte bestaat uit diverse modules die achter op en in het chassis worden gezet. Hier ontstond in de beginfase van het project een probleem. Een van de vereisten was een volledige NBC bescherming van het complete voertuig. De naad tussen het chassis en de module was lastig dicht te krijgen. En het was juist de bedoeling dat de modules al naar gelang de missie konden worden gewisseld. Het idee hierachter is dat de deelnemende landen afkunnen met minder dure voertuigen en meer ‘goedkope’ modules voor verschillende missies. Ondertussen heeft de industrie het probleem aardig onder controle.

Het PWV is geen kleine jongen. Met een leeggewicht van 25 ton en een maximum gevechtsgewicht van 33 ton is de Boxer een echte zwaargewicht. Niet in de minste plaats wordt dit veroorzaakt door de bescherming van de bemanning. Het gepantserde staal is modulair aangebracht zodat er in de nabije toekomst makkelijk een opwaardering kan plaatsvinden als betere materialen beschikbaar komen. Maar nu biedt het voertuig al een bescherming tegen AP en AT mijnen, artillerie fragmenten en bomblets en tot 14.5cal AT munitie.

Met een lengte van 7,88 meter, breedte van 2,99 meter en een hoogte van 2,37 meter is er veel binnenruimte voor personeel en uitrusting. De standaard gevechtsuitvoering biedt plaats aan elf militairen en alles wat ze in een gevecht nodig zouden kunnen hebben en willen meenemen.

Naast de 8×8 versies staan er ook 6×6 versies op stapel. Beiden maken gebruik van dezelfde motor, aandrijving en ophanging. Hoeveel varianten de diverse landen aan willen schaffen, is nog niet bekend.

Elk jaar stuurt de minister van Defensie een rapportage over het project “Vervanging Pantservoertuigen M577 en YPR” naar de Tweede Kamer. De laatste dateert nog maar van 2 mei jongsleden. Toch moeten in het licht van de nieuwe ontwikkelingen de aantallen die genoemd worden niet als feit worden beschouwd. Zo staat er te lezen dat Nederland in totaal 384 Boxers gaat aanschaffen. Daar gaan dan de 25 mortiervoertuigen al van af, aangezien de taken van de zware 120mm mortieren moeten worden overgenomen door de PzH-2000. Zo rond de tijd dat u dit leest zou het eerste Nederlandse prototype moeten worden afgeleverd. De eerste serie-leveringen kunnen dan in 2005 beginnen. In totaal zouden er op termijn 2500 Boxers in gebruik moeten komen.

Er is bij de ontwikkeling van de Boxer een nieuwtje. Niet alleen de industrie heeft zijn krachten gebundeld (Artec), ook de verschillende opdrachtgevers hebben dat gedaan. De gehele projectorganisatie is in handen van Occar (Organisation Conjoint de Cooperation en matiere d’ARmement). Deze Europese organisatie moet er voor zorgen dat internationale materieelprojecten beter worden geleid vanuit de opdrachtgevers. Dat zijn dan de diverse ministeries van Defensie. Dit is de eerste keer dat voor een gepantserd voertuig het project internationaal geleid wordt.

Voor de ontwikkeling en de aanschaf van in totaal 359 voertuigen is Euro 841,1 miljoen gebudgetteerd. Dit is iets meer dan Nederland alleen al voor de ontwikkeling van de JSF uitgeeft. Alleen de tweede serie van 159 Boxers was nog niet in de toenmalige begroting opgenomen.

Het zijn spannende tijden. Niet alleen Nederland bezuinigt flink op defensie, ook buurland en partner in het Boxer project Duitsland snoeit flink in de begroting. Tijdens de ceremoniële roll-out op 12 december 2002 heeft geen van de drie deelnemende landen toezeggingen gedaan over de daadwerkelijke aanschaf van serie-voertuigen. Frankrijk is al in een vroegtijdig stadium uit het project gestapt en heeft in zeer korte tijd een eigen voertuig bij staatsbedrijf Giat laten ontwikkelen. Inmiddels is ook het Verenigd Koninkrijk uit het project gestapt en gaat een geheel eigen product ontwikkelen en aanschaffen.

Of de Boxer ooit opgroeit tot een echt vechtersbaasje laat nog even op zich wachten.

Gerard van Oosbree