Het Zweedse defensiebedrijf Saab heeft van de ‘kleine’ Boeing Small Diameter Bomb (SDB) iets groots gemaakt. Door deze bijzondere vliegtuigbom te koppelen aan een M26 MLRS raketmotor, is er een heel nieuw inzetscenario bijgekomen met ongekende afstand en precisie voor een grondgebonden raketsysteem. DDP sprak tijdens NEDS met Mats Rostadius, product manager missile systems van Saab, over de mogelijkheden van dit bijzondere wapen.
Van ”domme” bom naar preciesiewapen
Boeing ontwikkelde in 2006 de SDB vanuit de gewone 250 pond ‘domme’ vliegtuigbom. De reden was met hogere precisie en de mogelijkheid voor vliegtuigen om meer bommen mee te nemen en dezelfde vernietigingskracht te hebben als de zwaardere 1000 en 2000 pond bommen. De SDB is een 250 pond bom in een nieuw jasje en de toevoeging van uitklapbare vleugels voor een veel groter bereik en wendbaarheid. Bij de Amerikaanse luchtmacht staat de SDB bekend als GBU39. De SDM is daarmee niet meer afhankelijk van de ballistische baan die een normaal afgeworpen bom naar het doel brengt.
Van luchtwapen naar artilleriewapen
“Tien jaar geleden zag Saab de mogelijkheid voor een relatief goedkope oplossing met de grote reikwijdte en grote precisie”, legt Mats Rostadius, uit. De afstand waarmee conventionele artillerie en raketartillerie doelen kan raken, is nog steeds te kort om geen gevaar te lopen van counter-artillerie. “Wat we probeerden was kijken of we een raketmotor achter de SDB konden koppelen om het zo vanaf de grond de kunnen lanceren. Dat was een slimme, en kosteneffectieve oplossing omdat je niet alles opnieuw hoeft te ontwikkelen”, aldus Rostadius. In een partnership met de originele bedenker van de SDB, Boeing, werd in 2014 een programma gestart om de Ground Launched Small Diameter Bomb (GLSDB) te ontwikkelen.
Beide versies worden op dezelfde assemblageband gebouwd bij Boeing. Alleen de laatste handelingen zijn anders om ervoor te zorgen dan de zogenoemde adapterring aansluit op de SDB. Deze ring verbind de SDM met de M-26 MLRS raketmotor. Tegelijkertijd ontwikkelde Saab een licht lanceersysteem voor zes GLSDB’s. Die kan zowel zelfstandig worden ingezet en ook gemonteerd worden in de normale twintig voet zeecontainer. “Als na de lancering de luiken sluit, lijkt het precies op een normale container”, vertelt Rostadius.
Het is ook mogelijk om deze lanceerinrichting te plaatsen op voertuigen zoals de HIMARS en PULS met de juiste software. Nederland kan dus in de nabije toekomst kiezen voor deze oplossing voor gebruik in het PULS-systeem. In 2025 sloot Saab een overeenkomst zet het Zuid-Koreaanse Hahnwa, voor integratie van de GLSDM in het Chunmoo-raketartilleriesysteem van de fabrikant.
Grote voordelen
De voordelen van de GLSDB beginnen al voor de lancering. Het hele planningsproces voor de inzet van het wapen kan worden gedaan op een veilige plek, in een hoofdkwartier of commandopost op grote afstand van de vijand. Het inzetplan wordt draadloos naar de lanceerinrichting gestuurd, waarna het systeem autonoom kan worden ingezet. Het enige wat bij een mobiel lanceersysteem moet worden gedaan, is het voertuig op de juiste tijd op de juiste plek krijgen. Direct na de lancering kan worden verplaatst naar een veilige plek.
Bij conventionele raketartillerie moet de afvuurrichting gelijk zijn aan de richting naar het doel. Door de vleugels van de GLSDB hoeft dat hier niet. Na lancering brengt de raketlading de bom naar maximaal vijftien kilometer hoogte, waarna de raket loskoppelt. Van daaruit glijdt de bom op de vleugels in elke richting. Het kan doelen bestrijden in een volledige cirkel rond de lanceerinrichting. In de richting van de lancering is de afstand wel het grootst, 150 kilometer. In de andere richtingen is die afstand kleiner omdat tijdens het manoeuvreren de bom door de glijvlucht constant hoogte verlies. Toch kan een doel achter de lanceerinrichting nog tot 70 kilometer ver worden geraakt.
Trefzekerheid
De GLSDB heeft twee geleidingssystemen: GPS en laser. Hij navigeert via een inertieel navigatiesysteem (INS) en een global positioning system (GPS). De hele vlucht kan vooraf worden geprogrammeerd, waarbij rekening wordt gehouden met obstakels en verwachte luchtverdedigingssystemen die de bom zouden kunnen onderscheppen. GPS-geleiding biedt een nauwkeurigheid van ongeveer één meter, wat betekent dat een kleinere kernkop voldoende is om een doelwit uit te schakelen. Zoals Rostadius het stelt: “we kunnen een autoband raken op een afstand van 150 kilometer.” Door een andere variant van de SDB te gebruiken, met een lasersensor, kan de bom in de laatste fase van de vlucht naar het doel worden geleid door een laserdesignator die wordt bediend vanuit een vliegtuig, drone of door een soldaat op de grond. Dit verhoogt de nauwkeurigheid nog verder, vooral tegen bewegende doelen.
Door de manoeuvreerbaarheid kunnen ook doelen worden geraakt die met een directe vluchtbaan van een (raket)granaat niet kunnen worden geraakt, bijvoorbeeld achter een berg of ander obstakel in de normale vuurbaan. Door een doel met meerdere GLSDB’s aan te vallen, is het mogelijk om elke bom van een anderen richting te laten komen, waardoor het onderscheppen van de bommen een stuk moeilijker wordt. Het is ook mogelijk om met meerdere GLSDB’s meerdere doelen aan te vallen, eveneens vanuit meerdere richtingen. De vijand krijgt hierdoor ook geen idee waarvandaan de bommen worden afgevuurd of gedropped.
Kosteneffectief
Als het gaat over kosten dan meldt Rostadius dat de GLSDB ongeveer even duur is als de raketsystemen die nu in gebruikt zijn. “Maar het bereik en de flexibiliteit zijn wel veel groter, dus is het veel kosten effectiever. Ook als het het afzet tegen het gebruik van dit wapen vanaf een vliegtuig. Die zijn niet 24/7 inzetbaar en zeker niet á la minute in te zetten.” De Saab-man denkt dat als andere raketsystemen dezelfde reikwijdte willen krijgen als de GLSDB, de kosten voor deze systemen met een factor drie zullen stijgen. Tevens ziet hij de kosten voor de GLSDB dalen naarmate de productie toeneemt.
Wat brengt de toekomst
Kijkend naar de toekomst worden de lessen vanuit de inzet van de GLSDB ter harte genomen. Momenteel wordt het zogenoemde M-code GPS-signaal geïntegreerd. Dit signaal heeft verbeterde beveiliging en anti-jamming voor Amerikaanse en geallieerde strijdkrachten, en vervangt de oudere P(Y)-code met betere anti-spoofing en een hogere signaalsterkte, met speciale “spot beams” voor gerichte versterking.
Saab tekende onlangs een overeenkomst met Anduril Rocket Motor Systems voor de ontwikkeling, testen en uiteindelijke productie van een nieuwe raketmotor voor de GLSDB. Deze zullen de nu gebruikt M26-motoren gaan ververvangen. Productie van de nieuwe motoren moet in 2026 beginnen in de fabriek van Anduril in de Verenigde Staten. Saab sluit een mogelijke productie van raketmotoren in de toekomst niet uit.
Ondanks dat de ontwikkeling van de GLSDB als tien jaar geleden is begonnen, is de belangstelling voor raketartillerie pas de laatste jaren weer op de voorgrond gekomen, mede door de oorlog in Oekraïne. Dat het wapen daar is ingezet mag dan ook geen verrassing zijn. Saab en Boeing zijn er in ieder geval klaar voor.
Leave a Reply